Hukukumuzda Türk Ceza Kanunu madde 107’de düzenlenen şantaj suçu, tanımı itibariyle kendisine veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla bir kişinin şeref veya saygınlığına zarar verecek nitelikteki hususların açıklanacağı veya isnat edileceği tehdidinde bulunulması şeklinde yapılan saldırıyı ifade etmektedir. Bu suç türü, Türk Ceza Kanunu madde 107’de düzenlenmekte olup söz konusu suçun faili ve mağduru ise herhangi bir kimse olabilmektedir.
TCK 107/1 ‘Hakkı olan veya yükümlü olduğu bir şeyi yapacağından veya yapmayacağından bahisle, bir kimseyi kanuna aykırı veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya ya da haksız çıkar sağlamaya zorlayan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.’ şeklinde düzenlenmiştir.
TCK 107/2 ‘Kendisine veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla bir kişinin şeref veya saygınlığına zarar verecek nitelikteki hususların açıklanacağı veya isnat edileceği tehdidinde bulunulması halinde de birinci fıkraya göre cezaya hükmolunur.’ Şeklindeyse devam etmektedir.
Yukarıdaki ilgili düzenlemelerden de anlaşılacağı gibi suç, tehdit suçunun özel bir görünüş şeklidir de denilebilir. Bu suç tipinde de bir tehdit söz konusudur fakat yöneldiği hukuki değerler sınırlandırılmıştır. Yani daha detaylı açıklamak gerekirse, tehdit suçunda mağdura ilerde gerçekleşeceği bildirilen haksız bir saldırı veya sair kötülük söz konusu iken 107. maddenin birinci fıkrasında da ifade edildiği gibi şantaj suçunda ise fail, hakkı olan veya yükümlü olduğu bir şeyle mağduru belirli bir şekilde davranmaya çalıştırmaktadır.
Şantaj suçu seçimlik bir suç tipidir ve üç hareketten birinin gerçekleştirilmesiyle söz konusu suç tamamlanır. Bu hareketler;
•Mağduru Kanuna Aykırı veya Yükümlü Olmadığı Bir Şeyi Yapmaya veya Yapmamaya Zorlamak(m.107/1)
•Mağduru Haksız Çıkar Sağlamaya Zorlamak(m.107/1)
•Mağdurun Şeref veya Saygınlığına Zarar Verecek Nitelikteki Hususların Açıklanacağı veya İsnat Edileceği Tehdidinde Bulunmak (m.107/2) şeklinde gerçekleştirilen suç hareketleridir.
SUÇUN ŞİKAYETE BAĞLILIK DURUMU
Suç tipi kanunda ayrıca belirtilmediği için takibi şikayete bağlı değildir. Soruşturma ve kovuşturulması re’sen yürütülür. Cumhuriyet savcısı gerçekleşen fiili öğrendiği andan itibaren re’sen araştırma ve soruşturma yürütebilir.
SUÇUN UZLAŞTIMAYA TABİLİK DURUMU
Kanunda şantaj suçu için uzlaştırma yolu düzenlenmemiştir. Ancak şantaj suçu soruşturması ve kovuşturması şikâyete bağlı olan bir suç olmadığı gibi CMK’nın 253. maddesinde sayılan katalog suçlardan biri de değildir. Dolayısı ile bu suç bakımından uzlaştırma yoluna gidilmesi mümkün değildir.
ŞANTAJ SUÇU VE İRTİKAP SUÇU AYRIMI
Şantaj suçu; İcbar Suretiyle İrtikap Suçu ile de karıştırılmamalıdır. Şantaj suçunun faili herkes olabilmekteyken; icbar suretiyle irtikap suçunda suçun faili kamu görevlisi olmalıdır ve görevinin sağladığı nüfuzu kullanarak bir yarar sağlama amacı söz konusudur.
ŞANTAJ SUÇU VE TEHDİT SUÇU AYRIMI
Şantaj suçu; Tehdit suçu ile karıştırılmamalıdır. Tehdit suçunda mağdura ileride gerçekleşeceği bildirilen sair bir kötülük ve haksız saldırı söz konusuyken; şantaj suçunda ise fail, hakkı olan veya yükümlü olduğu bir şeyle mağduru bir eylemde bulunamaya zorlamaktadır. Şantaj suçu tehdit suçuna göre bu anlamda daha sınırlandırılmış bir suçtur.
İŞLENİŞ ŞEKLİ BAKIMINDAN ŞANTAJ SUÇU
Şantaj suçu bakımından genel kast yeterli olmamakla beraber failin aynı zamanda; kanuna aykırı veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya zorlamak ya da haksız çıkar sağlamak özel kastıyla hareket etmiş olması gerekmektedir. Şekil itibariyle de taksirle işlenmesi mümkün olmayan bir suçtur.
Suç neticesi itibariyle harekete bitişik bir suçtur ve tamamlanmasına gerek yoktur. Mağdurun söz konusu şantajdan etkilenip etkilenmediğinin ve failin amacına ulaşıp ulaşmadığının da bir önemi yoktur. Fakat suçun maddi unsurundaki hareket bölünebilir bir nitelikte olması sebebiyle suç teşebbüse elverişli bir suçtur.
DAHA ÇOK CEZAYI GEREKTİREN HALLER
-Şantaj suçunun tek bir fiille birden fazla kişiye karşı işlenmesi halinde zincirleme suç hükümleri uygulanır. Bu halde faile verilecek cezada artırıma gidilir.
- TCK’nın 43. maddesine göre, “Bir suç işleme kararının icrası kapsamında, değişik zamanlarda bir kişiye karşı aynı suçun birden fazla işlenmesi durumunda, bir cezaya hükmedilir. Ancak bu ceza, dörtte birinden dörtte üçüne kadar artırılır.
- Aynı suçun birden fazla kişiye karşı tek bir fiille işlenmesi durumunda da, Türk Ceza Kanunu madde 43/1 hükmü uygulanır. Bu durumda işlenen suçtan verilecek ceza dörtte birinden dörtte üçüne kadar artırılır.
ETKİN PİŞMANLIK MÜESSESESİ
Etkin pişmanlık müessesesi kanunda her suç tipi için düzenlenen bir müessese değildir. Yalnızca düzenleme bulunan suç tipleri için uygulanabilir. Şantaj suçu için böyle bir düzenleme mevcut değildir. Bu sebeple bu suçta verilecek cezadan etkin pişmanlık indirimi yapılması söz konusu değildir.
SUÇUN TABİ OLDUĞU İNFAZ REJİMİ
Şantaj suçunda görevli mahkeme; kanunda yazan cezanın üst sınırı göz önünde bulundurulacağı için ve kanunda şantaj suçunun cezasının da üst sınırı üç yıla kadar hapis cezası olduğu için görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir.
Şantaj suçunun cezası, suçun tüm biçimleri için aynıdır. Şantaj suçunun cezası; TCK m.107/1’de, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ve 5000 güne kadar adli para cezası olarak düzenlenmiştir. Belirtmekte fayda vardır ki; Hakim yalnızca hapis cezasına veya yalnızca adli para cezasına hükmedemez. İlgili madde hükmündeki ve bağlacından da anlaşılacağı üzere hem hapis cezasına hem de adli para cezasına ayrı ayrı hükmedilmelidir. Şantaj suçunun işlenmesi sonucunda yararına haksız menfaat sağlanan tüzel kişiler hakkında da bunlara özgü güvenlik tedbiri hükmolunur.ŞANTAJ SUÇU ÖRNEK YARGITAY KARARLARI
Şantaj Suçu ve Tehdit Suçunun Birlikte İşlenmesi
Bu açıklamalar ışığında somut olay irdelendiğinde; sanığın, kendisinin Sinekçiler köyüne sokulmaması şeklindeki söylentinin aslını öğrenmek için katılana telefonla ulaşamaması üzerine ona gönderdiği hakaret ve tehdit içeren mesajlarına cevap verilmemesi üzerine bu kez yeniden gönderdiği “Bu iş büyüyecek, o koltuğu kaybedeceksin, bizimde elimizde bir şeyler var, o seçim zamanı dağıtılmayan gazete tarayıcıdan tarandı herkese yollanacak, herkes bilsin” biçimindeki mesajda şantaj suçunun “yarar sağlama “öğesinin ne şekilde gerçekleştiği açıkça gösterilip yeterince tartışılmadan ve bozmaya uyulmasına karar verilmesine rağmen bozma doğrultusunda yeterli değerlendirme ve irdeleme yapılmadan, soyut açıklamalara yer verilerek suçun oluştuğu kabul edilip yetersiz gerekçeyle mahkumiyet kararı verilmesi…” (Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 09/03/2017 tarihli 2017/11 Esas ve 2017/7254 Karar sayılı kararı)
Kişilerin Onur, Şeref ve Saygınlığına Zarar Geleceğinden Bahisle Şantaj Suçu
İddianamede anlatılan, sanığın, katılana gönderdiği mesajlarda geçen “… çekilmiş fotoğrafların var”, “vallaha şimdi bilgisayara yüklüyorum benden günah gitti”, “evleneceksin evlenmediğin takdirde kızını kaçırıp elimde bulunan tüm resimlerini internet üzerinden dünyaya yayacağım” şeklindeki sözlerin, TCK 107/2 maddesinde düzenlenen şantaj suçunu oluşturup oluşturmadığı tartışılmadan sanık hakkında tehdit suçundan mahkumiyet hükmü kurulması, bozma nedenidir (Yargıtay 4. Ceza Dairesi -Karar:2020/12115).
SUÇUN İLETİŞİM ARAÇLARI VESİLESİ İLE İŞLENMESİ HALİ
Mağdur ile sanığın duygusal arkadaşlık içerisinde bulunduğu, mağdurun sanıktan ayrılmak istediği ancak sanığın bu durumu kabullenmediği, bu nedenle mağdura mesajlar çekerek ve ayrıca mağduru telefonla arayarak, “elimde özel görüntülerin var eğer benden ayrılırsan bu görüntüleri internette yayınlarım, okulun internet sitesine koyarım, ailene gösteririm” şeklinde beyanlarda bulunduğunun anlaşılması karşısında; sanığın eylemlerinin, mağdurun şeref veya saygınlığına zarar verecek nitelikteki hususların açıklanacağı veya isnat edileceği tehdidinde bulunmak suretiyle şantaj suçunu oluşturduğu gözetilmeden, yasal ve yeterli olmayan gerekçe ile beraat kararı verilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 4. Ceza Dairesi-K.2018/21962).
Views: 19