Hukukumuzda Türk Ceza Kanunu madde 207’de düzenlenen özel belgede sahtecilik suçu; tanımı itibariyle de bir kimsenin özel bir belgeyi sahte olarak düzenlemesi ve kullanmasıyla veya sahte olmayan gerçek bir özel belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştirip kullanmasıyla oluşur. Özel belgede sahtecilik suçunda korunan hukuki yarar kamu güveni olup, suçun genel anlamda mağduru, toplumdaki bireylerdir. Bununla beraber belgede sahtecilik suçunun işlenmesiyle mağdur olan gerçek ve tüzel kişilerin yargılamaya katılmaları olanaklıdır. Suçun faili ise herkes olabilmektedir.
TCK Madde 207/1 ‘Bir özel belgeyi sahte olarak düzenleyen veya gerçek bir özel belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren ve kullanan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.’ şeklinde düzenlenmiştir.
TCK Madde 207/2 ‘Bir sahte özel belgeyi bu özelliğini bilerek kullanan kişi de yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.’ şeklinde devam etmektedir.
Bu suçla hem kişinin yani mağdurun menfaatinin ihlali hem de kamu güveni korunmaktadır. Suçun konusu özel bir belgedir, resmi belge ayrı bir suçun konusunu oluşturmaktadır. Türk Ceza Kanununun 207. Maddesinde özel belgede sahtecilik suçu; seçimlik hareketli bir suç olarak düzenlenmiştir.
Bu seçimlik hareketlerin ilkinde özel belge esasında mevcut olmadığı hâlde, mevcut gibi direkt sahte olarak oluşturulmaktadır. İkinci seçimlik hareket ise; gerçek bir özel belgeyi başkalarını aldatacak şekilde, özel belge üzerinde silmek veya ilaveler yapmak suretiyle de işlenebilir.
Önemli bir hususu belirtmek gerekir ki; Söz konusu suçun tamamlanabilmesi için, bu iki seçimlik hareketten birinin gerçekleşmesinin yanı sıra, düzenlenen sahte belgenin kullanılması gerekir. Suçun oluşması için, bir unsur olarak kullanma eylemimin gerçekleşmesi ve bir işlem esnasında dikkate alınması gerekir.
SUÇUN ŞİKAYETE BAĞLILIK DURUMU
Suç tipi kanunda ayrıca belirtilmediği için takibi şikayete bağlı değildir. Soruşturma ve kovuşturulması re’sen yürütülür. Cumhuriyet savcısı gerçekleşen fiili öğrendiği andan itibaren re’sen araştırma ve soruşturma yürütebilir.
SUÇUN UZLAŞTIMAYA TABİLİK DURUMU
Türk Ceza Kanunu’nda özel belgede sahtecilik suçu için uzlaştırma yolu düzenlenmemiştir. Ancak özel belgede sahtecilik suçu soruşturması ve kovuşturması şikâyete bağlı olan bir suç olmadığı gibi CMK’nın 253. maddesinde sayılan katalog suçlardan biri de değildir. Dolayısı ile bu suç bakımından uzlaştırma yoluna gidilmesi mümkün değildir.
İŞLENİŞ ŞEKLİ BAKIMINDAN ÖZEL BELGEDE SAHTECİLİK SUÇU
Suçun oluşması için sahte belge düzenlemek, var olan belgeyi gerçeğe aykırı değiştirmek veya başkası tarafından gerçeğe aykırı düzenlenen belgenin sahteliği bilinerek kullanılması gereklidir. Bu unsurların gerçekleşebilmesi için kast gerekli olup söz konusu suç ancak doğrudan kastla işlenebilir. Sahte belgenin üretilmesine suçun seçimlik hareketler arasında yer versek de hazırlık hareketi niteliğindedir. Bu sebeple Sahte belge üretilmesi teşebbüs olarak değerlendirilmez. Suçun oluşması için kullanma şartı arandığından ani hareketli bir suçtur. Bu nedenle teşebbüsün bu suçta gerçekleşmesi güçtür.
Özel belgede sahtecilik suçunun sübut bulması, suçun gerçekleşmesi için aldatma niteliğine sahip, aldatmaya elverişli bir sahte evrak olmalıdır.
ÖZEL BELGEDE SAHTECİLİK SUÇUNDA DAHA AZ CEZAYI GEREKTİREN HAL
Türk Ceza Kanununun 211. maddesine göre; Özel belgede sahtecilik suçu, gerçek bir hukuki ilişkiden doğan alacağın ispatı veya durumun gerçekliğe dayandığını kanıtlamak için işlenirse, verilecek cezada yarı oranda indirime gidilir.
ETKİN PİŞMANLIK MÜESSESESİ
Etkin pişmanlık müessesesi kanunda her suç tipi için düzenlenen bir müessese değildir. Yalnızca düzenleme bulunan suç tipleri için uygulanabilir. Kanundan özel belgede sahtecilik suçu için bir etkin pişmanlık düzenlemsi bulunmamaktadır.
SUÇUN TABİ OLDUĞU İNFAZ REJİMİ
Özel belgede sahtecilik suçunda görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesi olmakla beraber yetkili mahkeme suçun işlendiği yer mahkemesidir. Özel belgede sahtecilik suçu için 8 yıllık bir dava zamanaşımı süresi belirlenmiş olup bu süre içinde savcılık tarafından soruşturma ve kovuşturma sürecinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Türk Ceza Kanunu’nun 207. Maddesinde düzenlenmiş olan özel belgede sahtecilik suçunu işleyen fail, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu maddenin ikinci bendinde yer alan şekilde suçu işleyen fail yine aynı oranda cezaya mahkum edilir.
Bir başka suç işlemek amacıyla özel belgede sahtecilik suçunu işleyen kimse her suç için ayrı ayrı cezalandırılır.
Türk Ceza Kanunu gereği adli para cezası, 1 yıl veya altında olan hapis cezaları adına verilmekte olup hapis cezasının paraya çevrilmesidir. özel belgede sahtecilik suçu bakımından, cezanın alt sınırdan verilmesi halinde faile adli para cezası verilmesi mümkündür.
Hapis cezası hükmedilmiş kişi, cezaevinde kaldığı süre boyunca iyi halli olduğu ve sosyal hayata uyum sağlayacağı kanaatine varılmışsa; kalan ceza cezaevinin dışında, dışarıda olacağı bir biçimde geçirmesine koşullu salıverilme denir. Bir diğer ifade edilme şekli de şartlı tahliyedir. Özel belgede sahtecilik suçunda koşullu salıverme yani şartlı tahliye uygulaması mümkündür faka hükümlünün cezasının yaklaşık olarak yarısını infaz kurumunda çekmiş olması gerekmektedir.
5275 sayılı İnfaz Kanunu’na göre, 30.03.2020 tarihinden sonra işlenen suçlarda, hükümlü kimsenin denetimli serbestlikten faydalanabilmesi için açık ceza infaz kurumunda bulunması veya bu kuruma ayrılmaya hak kazanması ve iyi halli olması gerekmektedir özel belgede sahtecilik suçu denetimli serbestlik uygulamasına da elverişli bir suç tipidir. Koşullu salıverilme süresine 1 yıl ve daha az süre kalanlar bakımından denetimli serbestlik uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. Bu süre konusunda kanun koyucu bazı istisnalar da belirlemiştir. 0-6 yaş aralığında çocuğu bulunan kadın hükümlüler 30.03.2020 tarihinden sonra işledikleri suçlardan ötürü 2 yıllık denetimli serbestlik süresine tabi olurlar. Şayet hükümlü kimse 65 yaşının üzerindeyse ve maruz kaldığı hastalık, engellilik veya kocama nedeniyle hayatını yalnız başına sürdüremiyorsa denetimli serbestlik için gereken süre ise 3 yıl olarak belirlenmiştir.
Türk Ceza Kanunu’na göre hapis cezasının ertelenmesi kararı, hükümlünün almış olduğu cezanın cezaevinde infaz edilmesinden şartlı olarak vazgeçmesidir. Özel belgede sahtecilik suçunu hakkında ceza ertelemesi yönünde karar verilmesi mümkündür.
Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı, 2 yıl veya altında olan hapis cezaları için verilmekte olup özel belgede sahtecilik suçu yaptırımının sınırı nedeniyle hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının verilmesi mümkündür. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının verilmesi halinde fail belli bir süre yasanın belirtmiş olduğu koşullara uymak zorundadır, koşullara uyan fail hakkında verilen karar denetim süresi sonunda hiçbir sonuç doğurmadan kaldırılacaktır.
ÖZEL BELGEDE SAHTECİLİK SUÇU ÖRNEK YARGITAY KARARLARI
- Başkası adına sınava girmek suretiyle sahtecilik
Sanık …’un, … adına düzenlenmiş, üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmayan sınav giriş belgesi ve nüfus cüzdanını kullanmak suretiyle motorlu taşıtlar sürücü adaylığı sınavına girdiği, suça konu cevap kağıdı üzerinde işaretlemelerde bulunduğu, sınav cevap kağıdını doldurduğu ancak sınav esnasında yapılan kontrollerde görevlilerce durumun fark edildiği ve durumun kolluğa bildirildiği olayda; suça konu sınav cevap kağıdı belgesinin baştan itibaren görevlilerce içeriği itibarıyla sahte olduğunun bilinmesi nedeniyle hukuki sonuç doğurmaya elverişli bulunmadığı ve dosya kapsamına göre de görevlilerce başkaca herhangi bir belgenin düzenlenmemiş olduğu anlaşıldığından, 5237 sayılı TCK’nın 207/1. maddesi kapsamında “özel belgede sahtecilik” suçunun unsurları itibarıyla oluşmayacağı, fiilin 5236 sayılı Kabahatler Kanunu 40. maddesi kapsamında kaldığı gözetilmeden yazılı şekilde hüküm tesisi, bozma nedenidir. (Yargıtay 11. Ceza Dairesi – Karar: 2017/8181)
- Özel Belgede Sahtecilik ve Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun Birlikte İşlenmesi
Sanık, mağdur olan Turkcell ve Türk Telekom şirketlerinden cep telefonu, sabit telefon ve internet hatları için sahte abonelik sözleşmesi düzenletmiştir. Bunun yanında sanık, katılan adına sahte nüfus cüzdanıyla bankada kredili mevduat hesabını kullanarak ihtiyaç kredisi çektirmiştir. Bunun yanında katılan adına vergi dairesinde mükellefiyet tesis ettirmek ve 2 adet motosikleti tescil ettirmek suretiyle vergi tahakkuklarını sağlamıştır. Sanık hakkında ağır ceza mahkemesi tarafından banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması, resmi belgede sahtecilik ve özel belgede sahtecilik suçlarından yargılama yapılmıştır. Sanık hakkında mahkumiyet kararı verilmiş, karara karşılık sanık, katılan ve mağdur vekili tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuştur. Yargıtay, mahkemenin sanığın eyleminin Elektronik Haberleşme Kanunu’nun 56. maddesindeki suçu oluşturup oluşturmadığına dair tartışılmadan karar verildiği belirtilmiştir. Bunun yanında sanığın eylemlerinin bütün halinde mağdur sayısınca ayrı suçları oluşturacağı gözetilmeden karar verildiği de tespit edilmiştir. Mahkemenin yetersiz gerekçeyle verilen karara karşılık bozma yönünde karar verilmiştir. (Yargıtay 8. Ceza Dairesi – Karar: 2019/6094)
3- Sahte Evrakın Aldatma Niteliğine Haiz Olması
… Mahkememizce yapılan yargılama, sanığın savunması, Antalya C. Başsavcılığı’nın 2022/ emanet eşya sırasında kayıtlı pasaport, ve bu pasaportun mahkememizce yapılan incelemesi ile sanığın nüfus ve adli sicil kaydı ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; suça konu pasaportta mahkememizce yapılan incelemede yapılan sahteciliğin ilk bakışta dikkat çektiği ve aldatma niteliğini haiz olmadığının anlaşıldığı, bu şekilde sanığın üzerine atılı resmi belgede sahtecilik suçunun unsurlarının oluşmaması nedeniyle CMK 223/2-a maddesi gereğince sanığın beraatine, adli emanetin 2022/ sırasında kayıtlı pasaportun dosyada delil olarak saklanmasına, aynı emanette kayıtlı suç konusu olmayan uçuş kartının sanığa iadesine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
Sanık üzerine atılı resmi belgede sahtecilik suçunun unsurlarının oluşmaması nedeniyle CMK 223/2-a maddesi gereğince beraatine, Sanık, Adli emanetin 2022/ sırasında kayıtlı pasaportun dosyada delil olarak saklanmasına, aynı emanette kayıtlı suç konusu olmayan uçuş kartının sanığa iadesine, Yargılama giderlerinin kamu üzerinde bırakılmasına, karar verilmiştir./2023 Antalya Asliye Ceza Mahkemesi.
Views: 10
