Görevi yaptırmamak için direnme suçu, kamu görevlisine (memur, polis, zabıta, avukat, hakim vs.) karşı görevini yapmasını engellemek amacıyla cebir veya tehdit kullanılması ile meydana gelen bir suçtur. Bu suç halk arasında polise mukavemet, zabıtaya mukavemet vb. gibi deyimlerle ifade edilen suç tipidir. Görevi yaptırmamak için direnme suçu seçimlik hareketli bir suçtur. Bu suç kamu görevlisine karşı icrai (aktif) nitelikte davranışlar olan tehdit veya cebir fiillerinin işlenmesiyle oluşur.
KAMU GÖREVLİSİ NEDİR?
Kamu görevlisi deyiminden; kamusal faaliyetin yürütülmesine atama veya seçilme yoluyla ya da herhangi bir surette sürekli, süreli veya geçici olarak katılan kişi anlaşılır. 5237 sayılı Kanuna göre;
-Polis, zabıta vs. memurlar,
-Avukat, hakim, savcı, bilirkişi, tanık gibi yargı görevi yapanlar,
-Milletvekili, belediye başkanı, belediye meclis üyesi, muhtar gibi seçilmişler,
-İlçe seçim kurulu başkanı, seçim sandık başkanı vs. atanmışlar,
TCK uygulamasında kamu görevlisi sıfatına sahiptirler.
SUÇUN UNSURLARI NELERDİR?
–Görevi yaptırmamak için direnme suçunun faili herkes olabilir.
–Söz konusu cebir ya da tehdit fiillerinin kamu görevlisine karşı işlenmesi görevi yaptırmamak için direnme suçunun meydana gelmesi için yeterli değildir. Kamu görevlisinin yetki ya da görevi dahilinde hareket ettiği anda kendisine karşı tehdit ya da cebir kullanılmış olmalıdır. Yani kamu görevlisinin görevini icra etmediği bir anda yahut kendi görevi dahilinde bir iş yapmazken kişinin aleyhinde işlenen fiiller görevi yaptırmamak için direnme suçuna vücut vermez.
–Kamu görevlisi görevini yapıp bitirdikten sonra kamu görevlisine karşı işlenen cebir ya da tehdit görevi yaptırmamak için direnme suçuna vücut vermez.
–Görevi yaptırmamak için direnme suçunun meydana gelmesi için kamu görevlisine uygulanan cebir ya da tehdit belli bir yoğunluğa ulaşmalıdır. Cebir fiili için önemli olan nokta ise; failin uyguladığı söz konusu fiiller Türk Ceza Kanunu 108. maddede düzenlenmiş olan “cebir suçu” seviyesine ulaşmamış olsa dahi görevi yaptırmamak için direnme suçu meydana gelmiş olur.
GÖREVİ YAPTIRMAMAK İÇİN DİRENME SUÇUNUN CEZASI
Türk Ceza Kanunu Madde 265;
(1) Kamu görevlisine karşı görevini yapmasını engellemek amacıyla, cebir veya tehdit kullanan kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Suçun yargı görevi yapan kişilere karşı işlenmesi halinde, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
(3) Suçun, kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle veya birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte biri oranında artırılır.
(4) Suçun, silahla ya da var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza yarı oranında artırılır.
(5) Bu suçun işlenmesi sırasında kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hallerinin gerçekleşmesi durumunda, ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır.
GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME
–Görevi yaptırmamak için direnme suçunun yargılamasında görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemeleridir.
–Yetkili mahkeme ise suçun işlendiği yer mahkemesidir.
SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMANIN YAPILMASI
Görevi yaptırmamak için direnme suçunda soruşturma ve kovuşturmasının yapılması şikâyete tabi değildir. İlgili makamlar suçun işlendiği bilgisine ulaştığı anda resen harekete geçmektedir. Mağdur şikâyetini geri alsa dahi, yargılama devam etmektedir.
UZLAŞMA – ŞİKAYET SÜRESİ – ZAMANAŞIMI
–Görevi yaptırmamak için direnme suçu uzlaşma kapsamında olan suçlardan değildir.
–Suç, şikayete bağlı suçlar arasında yer almadığından resen soruşturulur, bu nedenle herhangi bir şikayet süresi yoktur. Dava zamanaşımı süresi içerisinde şikayet hakkı kullanılabilir. Suçun temel şeklinin dava zamanaşımı süresi 8 yıldır.
HAKSIZ TAHRİK
Kamu görevlisi, görevini ifa ederken yasaya uygun bir şekilde hareket etmek zorundadır. Kamu görevlisinin görevi esnasında muhatap olduğu kişilere karşı haksız bir şekilde hakaret etmesi, zor kullanması veya başka şekillerde söz ile tahrik etmesi durumlarında, kendisine karşı suç işleyen kişi haksız tahrik ceza indirimi hükümlerinden yararlanır.
ADLİ PARA CEZASINA ÇEVİRME – ERTELEME – HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI
–Görevi yaptırmamak için direnme suçunun hapis cezası, belli koşullarda adli para cezasına çevrilebilir.
–Erteleme, mahkeme tarafından belirlenen cezanın cezaevinde infaz edilmesinden şartlı olarak vazgeçilmesidir. Görevi yaptırmamak için direnme suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezasının ertelenmesi de mümkündür.
YARGITAY KARARLARI
4. Ceza Dairesi 2015/631 E. , 2019/6977 K.
“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ :Asliye Ceza Mahkemesi
SUÇ : Görevi yaptırmamak için direnme
HÜKÜM : Mahkumiyet
Yerel Mahkemece verilen hükümler temyiz edilmekle, başvurunun süresi ve kararın niteliği ile suç tarihine göre dosya görüşüldü:
İddianamede açıklanan eylem ve sevk maddeleri ile temyizin kapsamı Yargıtay Kanununun 14. maddesi, Yargıtay Büyük Genel Kurulunun Ceza Dairelerinin iş bölümünü düzenleyen hükümlerine göre, sanık … hakkında TCK’nın 265/1. maddesinde düzenlenen görevi yaptırmamak için direnme suçundan, sanık … hakkında da görevi yaptırmamak için direnme suçu ile silahla tehdit suçundan dava açılmış ve sanık … hakkında aynı maddeden , sanık … hakkında da silahla tehdit suçundan görevi yaptırmamak için direnme suçunun unsuru olduğundan karar vermeye yer olmadığına karar verilerek görevi yaptırmamak için direnme suçundan hüküm kurulmuş bulunmasına göre, işin incelenmesi Yüksek 18. Ceza Dairesinin görevine girdiğinden Dairemizin GÖREVSİZLİĞİNE, dosyanın ilgili Daireye GÖNDERİLMESİNE, 16/04/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
8. Ceza Dairesi 2016/5857 E. , 2017/135 K.
“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ :Asliye Ceza Mahkemesi
SUÇ : 6136 sayılı Yasaya aykırılık ve görevi yaptırmamak için direnme
HÜKÜM : -Sanık … hakkında görevi yaptırmamak için direnme suçundan hükümlülük
-Sanık … hakkında 6136 sayılı Yasaya aykırılık ve görevi yaptırmamak için direnme suçlarından hükümlülük ve müsadere
Gereği görüşülüp düşünüldü:
I- Sanık … hakkında 6136 sayılı Yasaya aykırılık suçundan kurulan hükmün incelenmesinde;
Yapılan yargılamaya, dosya içeriğine, toplanıp karar yerinde gösterilen ve değerlendirilen delillere, oluşa ve mahkemenin soruşturma sonucunda oluşan inanç ve takdirine, suçun oluşumuna ve niteliğine uygun kabul ve uygulamasına, hukuka uygun, yasal ve yeterli olarak açıklanan gerekçeye göre sanığın, eksik incelemeye yönelik temyiz itirazlarının reddiyle hükmün oybirliğiyle ONANMASINA,
II- Sanık … ve … hakkında görevi yaptırmamak için direnme suçundan kurulan hükümlerin incelenmesinde ise;
1) Sanık …’ın görevi yaptırmamak için direnme suçunu ne şekilde işlediğinin delillerle ilişkilendirilerek karar yerinde tartışılması gerektiğinin gözetilmemesi,
2) Sanık …’ın görevi yaptırmamak için direnme suçunu işleyip işlemediği delillerle ilişkilendirilip değerlendirilmeden suçun birlikte işlendiğinden bahisle sanık … hakkında TCK.nun 265/3. maddesi uyarınca arttırım yapılması suretiyle fazla ceza tayini,
Yasaya aykırı, sanıkların temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükümlerin bu sebeplerden dolayı 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi uyarınca uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK.nun 321. maddesi gereğince BOZULMASINA, 10.01.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Views: 38