Kasten Öldürme Suçu - Avukat Gökhan AKGÜL

Tanım

Kasten öldürme suçu, Türk Ceza Kanunu’nun “Kişilere Karşı Suçlar” başlıklı ikinci kısmın “Hayata Karşı Suçlar” başlıklı birinci bölümünde 81 vd. maddelerde yer almaktadır.

Madde 81- Bir insanı kasten öldüren kişi, müebbet hapis cezası ile cezalandırılır.

Kasten öldürme suçu herkes tarafından işlenebilir. Ancak aynı kişi hem fail hem de mağdur olamaz. Yani intihar eylemi bu suç kapsamında değildir. Ayrıca intihar etmek suç olmayıp intihara yönlendirmek suç teşkil etmektedir. Bu suç TCK’nın 84’üncü maddesinde yer almaktadır:

Madde 84- Başkasını intihara azmettiren, teşvik eden, başkasının intihar kararını kuvvetlendiren ya da başkasının intiharına herhangi bir şekilde yardım eden kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

İntiharın gerçekleşmesi durumunda, kişi dört yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Başkalarını intihara alenen teşvik eden kişi, üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (Mülga ikinci cümle: 29/6/2005 – 5377/10 md.)

İşlediği fiilin anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmemiş olan veya ortadan kaldırılan kişileri intihara sevk edenlerle cebir veya tehdit kullanmak suretiyle kişileri intihara mecbur edenler, kasten öldürme suçundan sorumlu tutulurlar.

Öldürme fiilinin gerçekleşebilmesi için mağdurun bazı özelliklere sahip olması gerekir:[1]

İnsan olma şartı
Canlı olmak şartı

Kasten Öldürme Suçu Şikâyete ve Uzlaştırmaya Tabii Midir?

Kasten öldürme suçu, şikâyete tabii değildir. Re ’sen soruşturulup kovuşturulabilir. Şikâyetten vazgeçilse dahi kamu davası devam eder. Ayrıca kasten öldürme suçu uzlaştırmaya tabii suçlar arasında da DEĞİLDİR.

Kasten Öldürme Suçu Taksirle İşlenebilir Mi?

Kasten öldürme suçu taksirle işlendiği “Taksirle Öldürme” suçu meydana gelecektir. Bu suç TCK’nın 85’inci maddesinde yer almaktadır.

Madde 85- Taksirle bir insanın ölümüne neden olan kişi, iki yıldan altı yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Fiil, birden fazla insanın ölümüne ya da bir veya birden fazla kişinin ölümü ile birlikte bir veya birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmuş ise, kişi iki yıldan onbeş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Suçun Basit Hali

TCK.m.81’e göre,

“Bir insanı kasten öldüren kişi, müebbet hapis cezası ile cezalandırılır.”

Daha Çok Cezayı Gerektiren Haller

TCK m.82’de kasten öldürme suçunun nitelikli hali düzenlenmiştir. Kasten öldürme suçunun aşağıdaki şekillerde işlenmesi halinde kişi ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılır:

Tasarlayarak,
Canavarca hisle veya eziyet çektirerek,
Yangın, su baskını, tahrip, batırma veya bombalama ya da nükleer, biyolojik veya kimyasal silah kullanmak suretiyle,
Üstsoy veya altsoydan birine ya da eş, boşandığı eş veya kardeşe karşı,
Çocuğa ya da beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı,
Kadına karşı,
Kişinin yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle,
Bir suçu gizlemek, delillerini ortadan kaldırmak veya işlenmesini kolaylaştırmak ya da yakalanmamak amacıyla,
Bir suçu işleyememekten dolayı duyduğu infialle,
Kan gütme saikiyle,
Töre saikiyle.

Daha Az Cezayı Gerektiren Haller

Kasten öldürme suçunun ihmali davranışla işlenmesi halinde verilecek ceza ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine yirmi yıldan yirmibeş yıla kadar, müebbet hapis cezası yerine onbeş yıldan yirmi yıla kadar, diğer hallerde ise on yıldan onbeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunabileceği gibi, cezada indirim de yapılmayabilir. Kasten öldürme suçunun ihmali davranışla işlenmesi suçu TCK’nın 83. Maddesinde yer almaktadır:

Madde 83- Kişinin yükümlü olduğu belli bir icrai davranışı gerçekleştirmemesi dolayısıyla meydana gelen ölüm neticesinden sorumlu tutulabilmesi için, bu neticenin oluşumuna sebebiyet veren yükümlülük ihmalinin icrai davranışa eşdeğer olması gerekir.

İhmali ve icrai davranışın eşdeğer kabul edilebilmesi için, kişinin;

a) Belli bir icrai davranışta bulunmak hususunda kanuni düzenlemelerden veya sözleşmeden kaynaklanan bir yükümlülüğünün bulunması,

b) Önceden gerçekleştirdiği davranışın başkalarının hayatı ile ilgili olarak tehlikeli bir durum oluşturması gerekir.

Belli bir yükümlülüğün ihmali ile ölüme neden olan kişi hakkında, temel ceza olarak, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine yirmi yıldan yirmibeş yıla kadar, müebbet hapis cezası yerine onbeş yıldan yirmi yıla kadar, diğer hallerde ise on yıldan onbeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunabileceği gibi, cezada indirim de yapılmayabilir.

Etkin Pişmanlık

Kanunilik ilkesi gereğince etkin pişmanlık sadece düzenlenmiş olduğu suç tipleri hakkında uygulanabilir. Kasten öldürme suçuyla ilgili etkin pişmanlık hükümleri TCK’da yer almamaktadır. Dolayısıyla bu suç tipi için etkin pişmanlık hükümleri uygulanmayacaktır.

Teşebbüs

Kasten öldürme suçu teşebbüse elverişli bir suçtur. Tartışmalı olmakla birlikte ihmali suçlara kural olarak teşebbüsün mümkün olmayacağı söylenebilir. Zira ihmali suçlar genellikle neticesi harekete bitişik suçlardır. Ancak kasten öldürmenin ihmali davranışla işlenmesi halinde hareketle neticenin ayrılabildiği hallerde teşebbüsün varlığından bahsedilebilir.[2]

Kasten Öldürme Suçunun Tabii Olduğu İnfaz Rejimi

TCK’nın 81. Maddesinde belirtildiği üzere kasten öldürme suçunun işlenmesi halinde müebbet hapis cezasına hükmedilmiştir. Kasten işlenen suçlarda 1 yılın altındaki suçlar için cezanın adli para cezasına çevrilmesi mümkündür. Dolayısıyla kasten öldürme suçunun cezası adli para cezasına ÇEVRİLEMEZ.

Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilmesi için;

a) Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması,

b) Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılması,

c) Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi,

d) Sanığın hükmün açıklanmasının geri bırakılmasını kabul etmesi gerekir.

HAGB kararı verilebilmesi için hükmedilen ceza hapis cezası ise 2 yıl veya daha az süreli hapis cezası olmalıdır. Dolayısıyla kasten öldürme suçu için HAGB kararı verilemez.

Yargılama esnasında işlediği suçtan dolayı iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkûm edilen kişinin cezası ertelenebilir (TCK.m.51). Bu sürenin üst sınırı, fiili işlediği sırada onsekiz yaşını doldurmamış veya altmışbeş yaşını bitirmiş olan kişiler bakımından üç yıldır.

Erteleme kararı verilebilmesi için kişinin,

Daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı üç aydan fazla hapis cezasına mahkûm edilmemiş olması,
Suçu işledikten sonra yargılama sürecinde gösterdiği pişmanlık dolayısıyla tekrar suç işlemeyeceği konusunda mahkemede bir kanaatin oluşması gerekir.

Kasten öldürme suçunda cezanın ertelenmesi kurumu uygulanamaz.

İlgili Yargıtay Kararları

“Sanık hakkında; mala zarar verme ve mağdur …’ı kasten öldürmeye teşebbüs suçlarından açılan kamu davasında bozma öncesi kurulan beraat hükümlerinin kesinleşmiş olduğu anlaşılmakla, aynı suçlara ilişkin yeniden kurulan beraat hükümlerinin hukuki değerden yoksun oldukları kabul edilerek, temyiz incelemesi dışında tutulmalarına karar verilmiştir.

Sanık … hakkında; maktul …’yi kasten öldürme, mağdurlar … (1944), … (2004), Keziban ve Hüseyin’i kasten öldürmeye teşebbüs suçlarından elde edilen delillerin mahkumiyete yeter nitelik ve derecede bulunmadığı gerekçeleri gösterilerek mahkemece kabul ve takdir kılınarak, 5271 sayılı CMK’nin 223/2-e maddesi uyarınca beraatine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiş olduğundan, katılan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı vekilinin eksik incelemeye, mahkumiyet kararı verilmesi gerektiğine yönelen ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddiyle, beraat hükmünün tebliğnamedeki düşünce gibi ONANMASINA, 14.05.2019 gününde oy birliği ile karar verildi.” (Yargıtay 1. Ceza Dairesi 2019/1485 E., 2019/2715 K.)

“Sanıklar Mehmet ve İlker hakkında mağdur …’ye yönelik kasten öldürmeye teşebbüse yardım, sanık … hakkında mağdur …’e kasten öldürmeye teşebbüse yardım, sanıklar …, … ve … hakkında mağdurlar …’e kasten öldürmeye teşebbüse yardım suçlarından verilen beraat hükümleri ile sanık … hakkında mağdur …’ye kasten öldürmeye teşebbüs suçundan meşru savunma nedeni ile verilen beraat kararı ile ilgili temyiz istemi olmadığından tebliğnamede görüş bildirilen bu hususlarda karar verilmemiştir.

Mahkemenin kabul ve uygulamasına göre, sanıklar …, …, …, …, …, … ve … hakkında maktul …’a yönelik kasten öldürmeye yardım suçunun sübuta ermediğine ilişkin kabulünde, sanık … hakkında 6136 sayılı Yasaya aykırılık suçundan kurulan hükmün ceza miktarında, mağdur …’e yönelik suçun vasıflandırılmasında bir isabetsizlik görülmemiş olup, anılan hususa ve sanık …’nin mağdur …’e yönelik eylemi ile sanık …’nin maktul … ve mağdur …’e yönelik eylemlerinde haksız tahrik hükümlerinin uygulanması gerektiğine ilişen tebliğnamedeki bozma görüşü benimsenmemiştir.

Katılan sanık … müdafiinin, sanıklar …, … ve … hakkında mağdur …’e yönelik kasten öldürmeye teşebbüs suçundan kurulan beraat hükümlerini, anılan sanıklardan yönünden katılan sıfatını almaması nedeni ile temyiz etmeye hak ve yetkisi olmadığından temyiz isteminin CMUK’un 317. maddesi uyarınca REDDİNE karar verilmiştir.

Katılan … vekilinin sanıklar … ve … hakkında 6136 sayılı Yasaya aykırılık suçundan kurulan beraat hükümlerini temyiz etmeye hak ve yetkisi olmadığından temyiz isteminin CMUK’un 317. maddesi uyarınca REDDİNE karar verilmiştir.

Temyizin kapsamına göre, sanık … hakkında maktul …’a yönelik kasten öldürme, sanıklar …, …, …, …, …, …, …, … hakkında maktul …’a yönelik kasten öldürmeye yardım, sanıklar …, …, … hakkında mağdur …’e yönelik kasten öldürmeye teşebbüs, sanık … hakkında mağdur …’e yönelik kasten öldürmeye teşebbüs suçlarından kurulan beraat hükümleri ile sanık … hakkında 6136 sayılı Yasaya aykırılık, sanık … hakkında mağdur …’e yönelik nitelikli tehdit, mağdur …’e yönelik kasten yaralamaya teşebbüs, 6136 sayılı Yasaya aykırılık, sanık … hakkında maktul …’a yönelik kasten öldürme, mağdur …’e yönelik kasten öldürmeye teşebbüs suçundan kurulan mahkumiyet hükümlerine hasren yapılan incelemede,

Toplanan deliller karar yerinde incelenip, sanık … hakkında 6136 sayılı Yasaya aykırılık, sanık … hakkında mağdur …’e yönelik nitelikli tehdit, mağdur …’e yönelik kasten yaralamaya teşebbüs, 6136 sayılı Yasaya aykırılık, sanık … hakkında maktul …’a yönelik kasten öldürme, mağdur …’e yönelik kasten öldürmeye teşebbüs suçları ile sanık …’nin mağdur …’e yönelik eyleminin sübutları kabul, oluşa ve soruşturma sonuçlarına uygun şekilde sanık …’nin mağdur …’e yönelik eylemi dışındaki suçların niteliği tayin, takdire ilişen cezayı azaltıcı sebebin niteliği takdir kılınmış, savunmaları inandırıcı gerekçelerle reddedilmiş, sanık … hakkında maktul …’a yönelik kasten öldürme, sanıklar …, …, …, …, …, …, …, … hakkında maktul …’a yönelik kasten öldürmeye yardım, sanıklar …, …, … hakkında mağdur …’e yönelik kasten öldürmeye teşebbüs, sanık … hakkında mağdur …’e yönelik kasten öldürmeye teşebbüs suçlarından elde edilen delillerin hükümlülüğe yeter nitelik ve derecede bulunmadığı gerekçeleri gösterilerek mahkemece kabul ve takdir kılınmış incelenen dosyaya göre verilen hükümlerde bozma nedenleri dışında bir isabetsizlik görülmemiş olduğundan, sanık … müdafiinin sübuta, katılan … vekilinin sanıklar …, …, …, …, …, …, ve …’in de sanık …’nin suçuna iştirak ettiklerinden bahisle cezalandırılması gerektiğine, sanık … müdafiinin lehe hükümlerin uygulanması gerektiğine, mağdur sanık … müdafinin beraat eden sanıkların suçlarının sübuta erdiğine, vesayire, katılan sanık … müdafiinin sanıklar hakkında verilen beraat kararlarının hukuka uygun olmadığına yönelen ve yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle,

A-Sanıklar … ve … hakkında 6136 sayılı Yasaya aykırılık, sanık … hakkında mağdur …’e yönelik nitelikli tehdit, sanık … hakkında maktul …’a yönelik kasten öldürme suçundan kurulan mahkumiyet hükümleri ile sanık … hakkında maktul …’a yönelik kasten öldürme, sanıklar …, …, …, …, …, … ve … hakkında maktul …’a yönelik kasten öldürmeye yardım, sanıklar … ve … hakkında mağdur …’e yönelik kasten öldürmeye teşebbüse yardım, sanık … hakkında mağdurlar … ve İlker’e yönelik kasten öldürmeye teşebbüs suçundan kurulan beraat hükümlerinin kısmen tebliğnamedeki düşünce gibi ONANMASINA,

B-Sanık … hakkında mağdur …’e yönelik kasten yaralamaya teşebbüs, sanık … hakkında mağdur …’e yönelik kasten öldürmeye teşebbüs suçundan kurulan mahkumiyet hükümleri ile sanık … hakkında maktul …’a yönelik kasten öldürmeye yardım, sanık … hakkında mağdur …’e yönelik kasten öldürmeye teşebbüs suçundan kurulan beraat hükümlerinin incelenmesinde,

– Sanık …’nin mağdur …’e yönelik birden fazla kez ateş ettiğinin ve …’in isabet almadığının anlaşılması karşısında eyleminin kasten öldürmeye teşebbüs suçunu oluşturduğu ve TCK’nin 81, 35. maddeleri uyarınca cezalandırılması gerekirken suçun vasıflandırılmasında hataya düşülerek yazılı şekilde kasten yaralamaya teşebbüs suçundan cezalandırılmasına karar verilmesi,

-Sanık …’in maktul … ile boğuştuğu ve sopa ile kafasına vurduğunun CD görüntüleri ile de sabit olduğu, sanık …’ nin maktul …’a yönelik kasten öldürme eylemine bu suretle yardım eden sıfatıyla iştirak ettiğinin anlaşılması karşısında sanık …’in maktul …’a yönelik kasten öldürmeye yardım suçundan TCK’nin 81, 39. maddeleri uyarınca cezalandırılması gerekirken yazılı şekilde beraatına karar verilmesi,

-Sanık …’nin mağdur …’i sağ ön kolda 3. derecede ulna kırığına, organlarından birinin işlevinin sürekli zayıflamasına, sol ön kol ve sol bacakta basit tibbi müdahale ile giderilemeyecek şekilde yaralanmasına sebep olduğu olayda, 5237 sayılı TCK’nin 9 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası öngören 35 maddesi ile yapılan uygulama sırasında, zararın ve tehlikenin ağırlığına göre makul bir ceza tayini gerekirken üst sınırdan ceza tayin edilmesi,

-Sanık …’nin mağdur …’e aşamalardaki beyanlarında ateş ettiği ancak isabet ettiremediği yönünde ifadesinin bulunması karşısında, sanık …’nin mağdur …’e yönelik kasten öldürmeye teşebbüs suçundan TCK’nin 81, 35. maddeleri uyarınca cezalandırılması gerekirken yazılı şekilde beraatına karar verilmesi,

Bozmayı gerektirmiş olup, katılan … vekilinin, sanık … müdafiinin, katılan … vekilinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmekle, kısmen tebliğnamedeki düşünceye uygun olarak BOZULMASINA, 06/10/2020 gününde oy birliği ile karar verildi.” (Yargıtay 1. Ceza Dairesi 2020/1046 E., 2020/2202 K.)

“Sanık müdafiinin temyiz talebinin, sanık hakkında yalnızca maktul …’u kasten öldürme suçundan kurulan hüküm, katılan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı vekilinin temyiz talebinin, sanık hakkında yalnızca eşi maktul …’i kasten öldürme suçundan kurulan hüküm, katılanlar … ve Hasan Hüseyin vekilinin temyiz talebinin ise, sanık hakkında eşi maktul …’i ve kayın biraderi maktul …’yı kasten öldürme ve kayınvalidesi mağdur …’u kasten öldürmeye teşebbüs etmek suçlarından kurulan hükümler ile sınırlı olduğu anlaşıldığından, bu hükümlerin incelenmesinde;

Toplanan deliller karar yerinde incelenip, sanık …’ün, eşi maktul …’i, maktul …’yı ve maktul …’u kasten öldürme, mağdur …’u kasten öldürmeye teşebbüs suçlarının sübutu kabul, oluşa ve soruşturma sonuçlarına uygun şekilde suçların niteliği tayin, cezayı azaltıcı bir sebebin bulunmadığı takdir kılınmış, sanık savunmaları inandırıcı gerekçelerle reddedilmiş, incelenen dosyaya göre bozma üzerine verilen hükümlerde bir isabetsizlik görülmemiş olduğundan, sanık müdafiinin; sanık hakkında maktul …’u öldürme suçundan kurulan hükümde haksız tahrike, takdiri indirim uygulanması gerektiğine, katılan Kurum vekilinin; sanığın maktul …’i tasarlayarak öldürdüğüne, katılanlar … ve Hasan Hüseyin vekilinin; sanığın maktuller …m ile …’yı tasarlayarak öldürdüğüne ve mağdur …’u tasarlayarak öldürmeye teşebbüs ettiğine yönelen ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddiyle, hükümlerin tebliğnamedeki düşünceye uygun olarak ONANMASINA, 16/06/2020 gününde oy birliği ile karar verildi.” (Yargıtay 1. Ceza Dairesi 2020/542 E., 2020/1323 K.)