EVLENMEYE İZİN DAVASI NEDİR?
Evlenmeye izin davası, ergin olmayan küçüğün yahut kısıtlı bir kişinin evlenebilmesi için getirilmiş bir yoldur. Ayırt etme gücünün bulunduğu ve evlenmeye engel herhangi bir sebebin bulunmadığı durumlarda kişi, 18 yaşını doldurmasıyla birlikte kimsenin iznine bağlı kalmaksızın evlenebilir.
Evlenmeye izin davası olağan hal ve olağanüstü hal olarak iki türlüdür. Türk Medeni Kanunu m.124/1: “Erkek veya kadın onyedi yaşını doldurmadıkça evlenemez.” demektedir. Kanunun bu maddesinde, 17 yaşını doldurmuş bireylerin evlenebilmesini mümkün kılınmıştır ancak bu evlilik yasal temsilcinin rızasıyla gerçekleşebilecektir. Bu olağan haldir.
Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise, Türk Medeni Kanunu m.124/2: “Ancak, hâkim olağanüstü durumlarda ve pek önemli bir sebeple onaltı yaşını doldurmuş olan erkek veya kadının evlenmesine izin verebilir. Olanak bulundukça karardan önce ana ve baba veya vasi dinlenir.” denilmektedir. Bu olağanüstü haldir.
EVLENMEYE İZİN DAVASININ ŞARTLARI NELERDİR?
Olağan evlenme halinde aranan şartlar:
-Kişi 17 yaşını doldurmuş olmalıdır.
-Yasal temsilci izin vermemelidir.
-Yasal temsilcinin izin vermemesinde haklı bir neden bulunmamalıdır.
-Mahkemede yasal temsilci mutlaka dinlenmelidir.
Olağanüstü evlenme halinde aranan şartlar:
-Kişi 16 yaşını doldurmuş bulunmalıdır.
-Kişinin evlenmesi için pek önemli ve olağanüstü bir sebep bulunmalıdır.
-Anne, baba veya vasi dinlenmelidir.
EVLENMEYE İZİN DAVASINI KİMLER AÇABİLİR?
-Olağan evlenmede davacı çocuktur. Dava, evliliğe izin vermeyen velilere yönelik olarak açılır.
-Olağanüstü evlenmede davayı çocuğun velisi açacaktır. Ancak veli dava açmaya yanaşmazsa çocuğa bir vasi atanır ve bu vasi davayı açar.
EVLENMEYE İZİN DAVASINDA SÜRE
Bu dava için kanunda öngülmüş azami bir süre bulunmamaktadır. Uygulamada aksi bir durum yaşanmadıkça birkaç ay içerisinde bu davalar sonuçlanmaktadır.
EVLENMEYE İZİN DAVASINDA GÖREVLİ-YETKİLİ MAHKEME
Hem olağan hem de olağanüstü evlenmede görevli mahkeme Aile Mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise evliliğe izin isteminde bulunan kişinin yerleşim yeri mahkemesidir.
ÖRNEK YARGITAY KARARLARI
- Hukuk Dairesi 2015/3626 E. , 2015/9331 K.
“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Evlenmeye İzin
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm, davacılardan … tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 124/2. maddesi ile “Ancak, hakim olağanüstü durumlarda ve pek önemli bir sebeple on altı yaşını doldurmuş olan erkek veya kadının evlenmesine izin verebilir. Olanak bulundukça karardan önce ana ve baba veya vasi dinlenir.” hükmü getirilmiştir. Hakim tarafından evlenme izni verilebilmesi için on altı yaşını doldurmuş olmak koşulunun yanı sıra olağanüstü durumların ve pek önemli bir nedenin varlığı zorunludur. Tarafların birlikte olup, karı koca gibi yaşamalarının, Türk Medeni Kanununun 124. maddesinde de belirtilen olağanüstü durum olarak kabulüne imkan bulunmamaktadır. Bu yön gözetilmeden, yazılı şekilde evlenmeye izin verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oyçokluğuyla karar verildi. 06.05.2015 (Çrş.)
- Hukuk Dairesi 2011/4235 E. , 2011/7649 K.
“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ :Ardahan l. Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi
TARİHİ :11.06.2009
NUMARASI :Esas no:2005/592 Karar no:2009/133
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
1-Tarafların evlenme akdi 14.09.2005 tarihinde yapılmıştır. Ardahan Ağır Ceza Mahkemesinin davalının mahkumiyetiyle ilgili 19.06.2009 tarihli 2005/102 esas, 2009/90 karar sayılı kararıyla; davacı E.’in 13.01.1991 olan doğum tarihinin 13.01.1988 olarak düzeltilmesine ilişkin açılan yaş tashihi davası reddedilmiş, bu husus ceza davasında asıl kararla birlikte davalı tarafından temyiz sebebi yapılmıştır. Ceza Mahkemesinin yaş tashihi talebinin reddine ilişkin kararının kesinleşmesi, bu davanın sonucunu etkileyecektir.Öyleyse, ceza mahkemesi kararının kesinleşmesinin bekletici sorun yapılarak, kesinleşmesine kadar yargılamanın bekletilmesi ve neticesine göre hüküm kurulması gerekir. Bu husus gözetilmeden hüküm kurulması doğru bulunmamıştır.
2-Kabule göre de;
Evleneceklerin evlenme yaşını (TMK.md.124) doldurmuş olmaları, evlendirmeye selahiyetli memur önünde irade beyanı gibi geçerli bir evlenmenin asli ve kurucu unsurudur. Aktin kurucu unsurlarındaki noksanlık evlenmenin yokluğu sonucunu doğurur.Evlenme tarihinde davacı E.; onbeş yaşını doldurmamış, hakim tarafından izin verilebilecek onaltı yaşını dahi tamamlamamıştır. (TMK. md.124/2) Bu durumda yapılan evlenme akdi, butlanla sakat değil, yok hükmünde olur. (2.H.D’nin 14.04.2003 tarihli 2003/4315-5370 sayılı, 30.10.2006 tarihli 2006/6049-14441 sayılı kararları) Öyleyse evlenmenin yokluğunun tespitine karar verilmesi gerekirken, iptal hükmünün kurulması da usul ve yasaya aykırı olmuştur.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda l. bentte gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre diğer yönlerin incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine,iş bu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 03.05.2011 (Salı.)
Views: 56