İnsanlığa karşı suçlar; tanımı itibariyle bir planın uygulanması suretiyle ve siyasi, felsefî, ırksal veya dinsel amaçlarla nüfusun sivil bir grubuna karşı, sürgün etme, esir hâline getirme, kitle hâlinde ve sistematik olarak kişileri öldürme, insanların kaçırılarak yok edilmeleri, işkence veya insanlık dışı işlemlere veya biyolojik deneylere tâbi kılma, zorla hamile bırakma, zorla fuhşa sevk etme fiillerinin işlenmesi şeklinde gerçekleştirilen bir suç tipidir. Bu suç türü, Türk Ceza Kanunu madde 77’de düzenlenmekte olup söz konusu suçun faili herhangi bir kimse veya herhangi bir tüzel kişi ve mağduru ise; siyasi, felsefi, ırksal veya dinsel bir düşünceyi temsil eden grubun parçası herhangi bir kimse olabilmektedir. İnsanlığa Karşı Suçlar, Türk Ceza Kanunu’nun Uluslararası Suçlar kısmında “Soykırım ve İnsanlığa Karşı Suçlar” bölümünde düzenlenmiştir. İnsanlığa Karşı Suçlar ile korunmak istenen hukuki değer, belli bir gruba mensup bireylerin maddi ve manevi varlığıdır.
TCK 77/1 ‘Aşağıdaki fiillerin, siyasal, felsefi, ırki veya dini saiklerle toplumun bir kesimine karşı bir plan doğrultusunda sistemli olarak işlenmesi, insanlığa karşı suç oluşturur:
a) Kasten öldürme.
b) Kasten yaralama.
c) İşkence, eziyet veya köleleştirme.
d) Kişi hürriyetinden yoksun kılma.
e) Bilimsel deneylere tabi kılma.
f) Cinsel saldırıda bulunma, çocukların cinsel istismarı.
g) Zorla hamile bırakma.
h) Zorla fuhşa sevketme.’ şeklinde düzenlenmektedir.
TCK 77/2 ‘Birinci fıkranın (a) bendindeki fiilin işlenmesi halinde, fail hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına; diğer bentlerde tanımlanan fiillerin işlenmesi halinde ise, sekiz yıldan az olmamak üzere hapis cezasına hükmolunur. Ancak, birinci fıkranın (a) ve (b) bentleri kapsamında işlenen kasten öldürme ve kasten yaralama suçları açısından, belirlenen mağdur sayısınca gerçek içtima hükümleri uygulanır.’ şeklinde devam etmektedir.
TCK 77/3 ‘Bu suçlardan dolayı tüzel kişiler hakkında da güvenlik tedbirine hükmolunur.’ şeklinde belirtilmiştir.
TCK 77/4 ‘Bu suçlardan dolayı zamanaşımı işlemez.’ Şeklinde düzenlenmektedir.
Bu suç tipini gerçekleşmiş ve tamamlanmış sayılabilmesi için ise TCK m77/1’de yer alan 8 sonuçtan biriyle neticelenmesi yeterli olmaktadır. Tüm neticelerin gerçekleşmesi gerekmemektedir.
Bu suçun oluşabilmesi için yalnızca icrai bir harekette bulunması yeterli olmayıp kişinin bizzat bu gruba mensup kimseyi, o gruba bağlı olması sebebiyle hedef alması gerekmektedir.
TCK m.77’de düzenlenen İnsanlığa Karşı Suçlar, m.76’da düzenlenen Soykırım suçuyla karıştırılmamalıdır.
- Soykırım suçunda; mağdur, ulusal, etnik, ırki, veya dini bir grubun üyesi olduğu için seçilir ve amaç grubun tamamen veya kısmen yok edilmesidir. Esasen, İnsanlığa karşı suçlar açısından asıl hedef grup değildir, grubun üyesi olan bireydir. Ama bireylere karşı işlenen eylemler belli bir yoğunluğa ulaşırsa elbette soykırım suçu oluşabilir.
SUÇUN ŞİKAYETE BAĞLILIK DURUMU
Suç tipi kanunda ayrıca belirtilmediği için takibi şikayete bağlı değildir. Soruşturma ve kovuşturulması re’sen yürütülür. Cumhuriyet savcısı gerçekleşen fiili öğrendiği andan itibaren re’sen araştırma ve soruşturma yürütebilir.
SUÇUN UZLAŞTIMAYA TABİLİK DURUMU
Türk Ceza Kanunu’nda İnsanlığa Karşı Suçlar için uzlaştırma yolu düzenlenmemiştir. İnsanlığa Karşı Suçların soruşturması ve kovuşturması şikâyete bağlı olan bir suç olmaması sebebiyle ve CMK’nın 253. maddesinde sayılan katalog suçlardan biri de değildir. Dolayısı ile bu suç bakımından uzlaştırma yoluna gidilmesi mümkün değildir.
İŞLENİŞ ŞEKLİ BAKIMINDAN İNSANLIĞA KARŞI SUÇLAR
İnsanlığa Karşı Suçlar, ancak kasten işlenebilir ve suçun işlenebilmesi için özel kast gereklidir. Suç olası kastla ya da doğrudan kast ile işlenememektedir. Bu fiili planlayarak ve isteyerek yapması yeterlidir. Özel kastın varlığını belirlemek için fiile bakılacaktır. Aynı gruba mensup bireylere yönelik fiillerin birbirine benzerlik ve yaygınlığı, faillerin olay öncesi ve sonrasında sarf ettiği sözler, almış olduğu tavırlar, kullanılan araçlar, verilen fiziki zarar, öldürmenin gerçekleştirme şekli, fillere yol açan genel siyasi söylem, aynı yörede yaşayan gruplardan birisi hedef alınırken diğerlerine dokunulmaması gibi hususlar göz önüne alınacaktır.
İNSANLIĞA KARŞI SUÇLARDA DAHA AZ VE DAHA ÇOK CEZAYI GEREKTİREN NİTELİKLİ HALLERİ
Türk Ceza Kanunu’nda, İnsanlığa Karşı Suçlar için daha az cezayı gerektiren hal düzenlenmemişken; daha çok cezayı gerektiren nitelikli hal düzenlenmiştir. TCK m.78’de;
‘(1) Yukarıdaki maddelerde yazılı suçları işlemek maksadıyla örgüt kuran veya yöneten kişi, on yıldan onbeş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu örgütlere üye olanlara beş yıldan on yıla kadar hapis cezası verilir.
(2) Bu suçlardan dolayı tüzel kişiler hakkında da güvenlik tedbirine hükmolunur.
(3) Bu suçlardan dolayı zamanaşımı işlemez.’ Şeklinde örgütlü olarak işlenirse arttırım sebebi olacağı düzenlenmiştir.
Ancak şunu belirtmekte fayda vardır ki; İnsanlığı Karşı Suçlara konu fiilin (örneğin kasten öldürme) gerçekleştirildiği kaç mağdur varsa, o kadar insanlığa karşı suç var sayılacak ve gerçek içtima hükümleri uygulanacaktır.
Suç teşebbüse elverişli bir suç olup, Planın gerçekleştirilmesi doğrultusunda sistematik olarak icra hareketlerine başlanılması ancak failin veya faillerin iradesinden bağımsız nedenlerle neticenin gerçekleştirilmemesi halinde teşebbüs söz konusu olacaktır.
ETKİN PİŞMANLIK MÜESSESESİ
Etkin pişmanlık müessesesi kanunda her suç tipi için düzenlenen bir müessese değildir. Yalnızca düzenleme bulunan suç tipleri için uygulanabilir. Kanunda İnsanlığa Karşı Suçlar için bir etkin pişmanlık düzenlemesi bulunmamaktadır.
SUÇUN TABİ OLDUĞU İNFAZ REJİMİ
İnsanlığa karşı suçlarda görevli mahkeme Uluslararası Ceza Mahkemesi’dir.
İnsanlığa Karşı Suçların cezası TCK 77/2 maddesi gereği ‘Birinci fıkranın (a) bendindeki fiilin işlenmesi halinde, fail hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına; diğer bentlerde tanımlanan fiillerin işlenmesi halinde ise, sekiz yıldan az olmamak üzere hapis cezasına hükmolunur.’ Şeklindedir.
İnsanlığa Karşı Suçlar takibi şikayete bağlı suçlar kategorisinde olan suçlardan değildir. Bu sebeple, suçun takibi için herhangi bir şikayet süresi yoktur. Suç, dava zamanaşımı süresinde olmak şartıyla her zaman soruşturma ve kovuşturma konusu yapılabilir.
Türk Ceza Kanunu gereği adli para cezası, 1 yıl veya altında olan hapis cezaları adına verilmekte olup hapis cezasının paraya çevrilmesidir. İnsanlığa Karşı Suçların hapis cezası, adli para cezasına çevrilemez.
Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı, 2 yıl veya altında olan hapis cezaları için verilmekte olup kamu kurumu veya kuruluşları aleyhine bir zarar doğmadığı takdirde verilen hapis cezası miktarı itibariyle sanık hakkında verilen hapis cezası miktarı itibariyle hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir. İnsanlığa Karşı Suçlar nedeniyle hükmedilen ceza hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması (hagb) kararı verilmesi mümkün değildir.
Türk Ceza Kanunu’na göre hapis cezasının ertelenmesi kararı, hükümlünün almış olduğu cezanın cezaevinde infaz edilmesinden şartlı olarak vazgeçmesidir. İnsanlığa Karşı Suçlar nedeniyle hükmedilen hapis cezasının ertelenmesi de mümkün değildir.
5275 sayılı İnfaz Kanunu’na göre, 30.03.2020 tarihinden sonra işlenen suçlarda, hükümlü kimsenin denetimli serbestlikten faydalanabilmesi için açık ceza infaz kurumunda bulunması veya bu kuruma ayrılmaya hak kazanması ve iyi halli olması gerekmektedir İnsanlığa Karşı İşlenen Suçlar denetimli serbestlik uygulamasına da elverişli bir suç tipi değildir.
Views: 5
