Tüketici hukuku, temel anlamda tüketiciyi satıcı firmaya, üreticiye ya da aracı firmaya karşı yasal bir şekilde koruyan ve bu tür ilişkileri kanunlarla düzenleyen hukuk dalıdır. Burada tüketici, ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişi olarak ifade edilir.
Tüketici hukuku avukatı ise tüketici hakları kanunu çerçevesinde çalışmalar yapan, bu tür uyuşmazlıkların çözümünde dava ve işlemler yaparak tüketicinin haklarını koruma amacıyla vekillik ya da hukuki danışmanlık yapan avukatlardır. Tüketici, bir hizmet ya da ürün alırken veya aldıktan kısa süre sonra çeşitli sorunlar yaşayabilmekte ve mağdur duruma düşmektedir. İşte tüketici hakları kanunu bu mağduriyetlerin yaşanmaması ya da telafi edilmesi için düzenlenmekle beraber tüketici avukatı da yaşanan bu uyuşmazlıkların çözümü için tüketicinin haklarını yasalar çerçevesinde ve mahkemede savunur.
Tüketici hukuku, kaynağını 6502 sayılı Tüketicinin Koruması Hakkındaki Kanunundan almaktadır. Bu kanunun 1. Maddesi kanunun amacı ve genel prensibini vurgulamıştır. Bu hükme göre “Bu Kanunun amacı; kamu yararına uygun olarak tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, zararlarını tazmin edici, çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı, tüketiciyi aydınlatıcı ve bilinçlendirici önlemleri almak, tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek ve bu konulardaki politikaların oluşturulmasında gönüllü örgütlenmeleri teşvik etmeye ilişkin hususları düzenlemektir.”
- Tüketici hakları evrensel beyannamesi kapsamında düzenlenmiş olan başlıca tüketici hakları;
- Temel ihtiyaçların karşılanması hakkı,
- Sağlık ve güvenlik hakkı,
- Bilgi edinme hakkı,
- Ekonomik çıkarların korunması hakkı,
- Eğitim hakkı,
- Sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı,
- Temsil edilme, örgütlenme ve sesini duyurma hakkı,
- Zararların giderilmesi hakkı,
- Seçme hakkı.
TÜRK HUKUKUNDA TÜKETİCİ AVUKATI HANGİ İŞLERE BAKAR?
Türk hukuk sistemimizde tüketici hukuku avukatları, tüketiciler ile satıcı ya da hizmet sağlayıcı arasında çıkan uyuşmazlıklarda çözüm odaklı çalışarak tüketicinin haklarını koruma hizmeti verirler. Tüketici hukukunda birçok çeşit uyuşmazlık konusu olabilmektedir. Tüketici avukatının temel görevi ise bu uyuşmazlıkları kanunlar çerçevesinde çözüme kavuşturmak ve tüketicinin haklarını koruyarak mağdur olmasını engellemektir.
Tüketici hukuku kapsamında yer alan dava ve işlerle ilgili başlıca bazı konuları şöyle sayabiliriz.
- Ayıplı mal ve hizmet satın alınması durumunda tüketicinin hakları,
- Mal ve hizmetlerin garanti süresi ve iade koşulları hakkında tüketicinin hakları,
- Yanıltıcı veya haksız ticari uygulamalar ile reklamlara karşı tüketici hakları,
- Tüketici kredileri ve sözleşmelerde tüketici hakları,
- Hizmet sağlayıcıları ile yapılan hizmet sözleşmelerinde tüketici hakları,
Tüketici hukuku avukatları bu alanda tüketicilere hizmet veren profesyonellerdir. Avukatların bu hizmeti verirken temel görevleri ve işlemlerini sıralayacak olursak;
- Tüketicileri hakları konusunda bilgilendirmek ve hukuki süreçlerde danışmanlık hizmeti vermek,
- Tüketicilerin haklarının ihlal edilmesi, mağdur olmaları durumunda dava açmak veya icra takip işlemlerini yapmak,
- Tüketici sözleşmelerinin hazırlanması, incelenmesi ve hukuka uygun hale getirilmesi,
- Tüketici ile satıcı veya hizmet sağlayıcı arasında çıkan uyuşmazlıkların çözümü için uzlaşma ve arabuluculuk hizmetlerinin sağlanması,
- Ayıplı mal veya hizmetler sebebiyle hakkını arayan tüketiciye garanti ve iade konusunda işlemlerin yürütülmesi.
TÜRK HUKUKUNDA TÜKETİCİ SÖZLEŞMELERİ
Tüketici sözleşmeleri, tam iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerdir. Tüketici, bu sözleşme ile bir mal veya hizmet alırken karşılığında belirlenen miktarda ödeme yapmayı kabul ederken karşı taraf da taahhüt edilen malın mülkiyetini, kullanım hakkını devretmeyi ya da hizmetin sağlanmasını taahhüt etmektedir.
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki kanunda birçok çeşit sözleşme sayılmış ve bunlara ilişkin düzenlemeler yapılmıştır. Bu kanunda sayılan başlıca bazı sözleşmeler şöyledir;
- Taksitle satış sözleşmeleri,
- Tüketici kredisi sözleşmesi,
- İşyeri dışında kurulan sözleşmeler,
- Konut finansmanı sözleşmeleri,
- Mesafeli sözleşmeler (telefon ve internet gibi araçlar ile mesafeli kurulan sözleşmeler),
- Devre tatil ve uzun süreli tatil hizmeti sözleşmeleri,
- Finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmeler,
- Paket tur sözleşmeleri,
- Abonelik sözleşmeleri,
Daha burada sayamadığımız birçok sözleşme türü vardır. Ancak tüketici sözleşmelerinde önemli olan husus, tüketici sözleşmesinin bir tarafında ticari ya da mesleki amaçlarla hareket eden satıcı veya sağlayıcı tarafın bulunurken diğer tarafında ticari ya da mesleki amaçlarla değil de kendi kişisel ihtiyacı için mal veya hizmeti alacak olan tüketicinin olmasıdır.
TÜRK HUKUKUNDA AYIPLI HİZMET DURUMUNDA TÜKETİCİNİN HAKLARI
Türk hukuk sisteminde hizmet, bir ücret veya menfaat karşılığında yapılan ya da yapılması taahhüt edilen mal sağlama dışındaki tüketici işlemidir. Örneğin; şehirler arası ya da yurt dışına yapılacak olan yolculuk hizmeti, hastanelerden alınacak olan sağlık hizmeti, özel okullardan alınacak olan eğitim hizmeti gibi.
Tüketici ile hizmet sağlayıcı firma ya da kuruluş arasında düzenlenen sözleşmede alınacak olan hizmetin vaat edilen özellikleri taşımaması halinde ayıplı hizmetten bahsedilebilir. Tüketicinin korunması hakkındaki kanunu 13. Maddesinde ayıplı hizmet düzenlenmiştir. İş bu maddeye göre, “Ayıplı hizmet, sözleşmede belirlenen süre içinde başlamaması veya taraflarca kararlaştırılmış olan ve objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan hizmettir.”
Ayıplı hizmet varlığı durumunda tüketicinin hakları kanunla güvenceye alınmıştır. Tüketicinin korunması hakkındaki kanunu 15. Maddesinde tüketiciye ayıplı hizmet varlığı halinde seçimlik haklar sunulmuştur. Bu haklar,
- Hizmetin yeniden görülmesini isteme,
- Hizmetteki ayıp oranında bedelden indirim,
- Hizmet sonrası ortaya çıkan eserin onarımı,
- Hizmet için ödediği bedelin iadesini de içeren sözleşmeden dönme.
Hizmet sağlayıcısı, tüketicinin yukarıda bahsettiğimiz haklardan birini seçmesi durumunda bunu yerine getirmekle yükümlüdür. Ayrıca tüketici eğer isterse bu hakların yanı sıra tazminat talep etme hakkına da sahiptir.
TÜRK HUKUKUNDA MALIN AYIPLI OLMASI DURUMUNDA TÜKETİCİNİN HAKLARI
Tüketici hukuku alanında en sık karşılaşılan sorunlardan biri satın alınan malın ayıplı olması durumudur. Tüketicinin satın aldığı mal objektif olarak taşıması gereken özelliklere sahip değilse; yani ambalajında, tanıtma veya kullanma kılavuzunda, reklam veya ilanlarında vaat edilen özelliklerden birini veya birkaçını taşımıyorsa ayıplı maldan söz edilebilir.
Tüketici, aldığı bir malın ayıplı çıkması durumunda yasalar ile güvence altına alınan bazı haklara sahiptir. Bu haklar;
- Satın aldığı malı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme,
- Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme,
- Aşırı bir masrafa gerek olmadığı takdirde bütün masrafları satıcıya ait olma suretiyle satılan malın ücretsiz onarılmasını isteme,
- İmkan varsa satılanın, ayıpsız aynı ürün ile değişimini isteme.
Tüketici bu haklardan birini talep etmesi durumunda satıcı bunu yerine getirmekle yükümlüdür. Ayrıca satıcının ayıplı maldan doğan sorumluluğu, ayıp daha sonradan ortaya çıkmış olsa bile malın tüketiciye teslim tarihinden itibaren 2 yıllık zamanaşımına tabidir.
TÜRK HUKUKUNDA TÜKETİCİ HAKEM HEYETİNE BAŞVURU
Tüketici Hakem Heyetleri, tüketicilerin mal veya hizmet alımı sırasında karşılaştıkları ve satıcılarla çözemedikleri uyuşmazlıkları bağımsız ve tarafsız bir şekilde çözmek üzere 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında kurulmuştur. Tüketici hakem heyetine kişiler kendileri ya da avukatları aracılığıyla elden veya posta yoluyla başvurabilirler.
Tüketici hakem heyetleri, düşük mali değere sahip uyuşmazlıklarda tüketicilerin mahkemeye başvurmasına gerek kalmadan sorunlarını çözebilmeleri için hızlı ve etkili çözüm yolu sunan kurumlardır.
- Tüketici Hakem Heyetine Başvuru Şartları:
- 2024 yılı itibarıyla, uyuşmazlığın değeri 104.000 TL’nin altındaysa il veya ilçe Tüketici Hakem Heyetine, bu değerin üzerindeyse Tüketici Mahkemelerine başvurulması gerekmektedir.
- Tüketici Hakem Heyetine başvuruda bulunulabilmesi için dilekçe doldurulması zorunludur. Dilekçenin tam ve eksiksiz olarak doldurulması, son sayfasının da başvuru sahibi ya da temsilcisi tarafından imzalanması gerekmektedir.
- Tüketici hakem heyetine başvuru yaparken tarafların kimlik bilgilerini, adreslerini, varsa unvanlarını, iletişim bilgilerini, uyuşmazlık konusunu ve başvuru sahibinin seçimlik haklarından hangisini tercih ettiğini içeren dilekçe yazılarak başvuru yapılır
- Başvuru yaparken dilekçeyle birlikte, ayıplı mal veya hizmetin faturası, servis fişi veya sözleşme gibi belgelerle başvurulması gerekmektedir.
- Başvurular, mal veya hizmetin satın alındığı yer veya başvuru sahibinin ikametgahının bulunduğu yerdeki Tüketici Hakem Heyetine yapılır.
TÜRK HUKUKUNDA TÜKETİCİ MAHKEMELERİNE BAŞVURU
Tüketici mahkemelerine başvuru yapabilmek için öncelikle arabuluculuk yolundan geçmiş olmak gerekir. Ayrıca uyuşmazlığın mali değeri 104.000 TL üzerinde olmalıdır.
Tüketicinin korunması hakkındaki kanunun 73/A maddesine göre tarafların öncelikle arabuluculuk müessesesine başvurarak uyuşmazlığı çözme yoluna gitmeleri gerekir. Eğer bu yolla bir çözüm sağlanamazsa tüketici mahkemelerine başvuru yapılır. Tüketici mahkemelerinin bulunmadığı yerlerde ise, uyuşmazlıkların çözümü için asliye hukuk mahkemelerine müracaat edilir.
ANTALYA TÜKETİCİ AVUKATI – TÜKETİCİ HUKUKU AVUKATI ANTALYA
Tüketici hukuku alanındaki uyuşmazlıklarda avukat desteği ve avukat seçimi özellikle tüketici taraf için çok önemlidir. Bu alanda hizmet veren birçok avukat bulunmaktadır ancak vatandaş işinin ehli ve güvenebileceği bir avukat seçerken elbette zorlanabilir. Tüketici haklarımızı bilmek ve korumak için mutlaka bu alanda uzmanlaşmış ve yetkin bir avukat ile çalışmak, yaşanan mağduriyet durumunu gidermek veya hak kaybına uğramamak adına önem arz eder.
Antalya’da bulunan hukuk büromuzda uzun süredir hizmet verdiğimiz dava ve işlemlerden biri de tüketici haklarını koruma hakkındaki dava ve işlemlerdir. Bu konuda çözüme kavuşturduğumuz uyuşmazlıklar ile geniş hukuki bilgi ve tecrübeye sahip avukat kadromuz ile vatandaşımızın her zaman hizmetinde olmaya devam etmekteyiz. Tüketici haklarınız ile ilgili daha detaylı bilgi almak veya hukuki danışmanlık ve vekillik hizmeti almak için bizlere iletişim kısmındaki bilgilerden ulaşabilir ya da randevu alabilirsiniz.
Views: 2
